Emtia Bülteni - 8 Aralık 2025

Petrol, Fed faiz indirimi ve Ukrayna barış söylemleriyle satış baskısı yerken, Irak ve Kazakistan’daki somut arz kesintileri düşüşü önledi. En büyük risk ise G7’nin Rusya’ya karşı "Tam Hizmet Yasağı" planı. Öte yandan metallerde bakır, gelecekte beklenen yapısal arz açığını bugünden fiyatlayarak tarihi zirvesine ulaştı. Altın ise Fed'deki indirim ile ilgili belirsizlikten dolayı ufak bir düşüş var.

Irak’taki West Qurna 2 petrol sahasında sızıntı kaynaklı üretim durdu, saha dünya arzının %0.5’ine (460 kb/d) denk geliyor. Saha Lukoil’e aitti (%75) ancak ABD yaptırımları sonucu Lukoil sahayı satacak, alıcılar arasında ExxonMobil, Chevron ve IHC gibi devler öne çıkıyor.

Kazakistan, CPC hatlarındaki arz düşmesinden dolayı Kashagan sahası petrolünü doğrudan Atasu-Alashankou boru hattı üzerinden Çin'e yönlendirme kararı aldı. Aralık ayında 50 bin tonluk sevkiyat olacak. Hat ortalama 85-86 bin ton akışa sahip. Kazakistan alternatif rotalar arıyor.

Çin'in ham petrol ithalatı Kasım ayında günlük 12,38 milyon varil ile son 2 yılın zirvelerinde. Devlet rafinerilerindeki kapasite oranlarının düşmesi ve işlenmiş petrol üretiminin aylık %5,72 azalmasına rağmen bu alım iştahının nedeni yaptırım altındaki ham petrolün marjları desteklemesi ve 2026 için erken tahsis edilen kotalar öncesi stoklamadan dolayı. Suudi Arabistan ve İran sevkiyatlarında ciddi bir yükseliş var. Rus deniz yolu akışı ise bağımsız rafinerilerin (Teapot) kota limitlerine takılması ve devlet alımlarındaki azalma ile düşüşte.

Hindistan’ın yakıt talebi, Kasım ayında 21,27 milyon ton ile son 6 ayın en yüksek seviyesinde. Büyümeyi en çok, aylık %12,2 yükselen dizel talebi ve yol yapım sezonunun açılmasıyla %37,9 artan bitüm tüketimi arttırdı. Putin’e ziyarette "kesintisiz arz" taahhüdü vermişlerdi ancak ABD'nin Lukoil ve Rosneft'e yaptırım uygulayınca rafineriler alımları yaptırım listesinde olmayan diğer Rus tedarikçilere kaydırdılar.

Petrol, Ukrayna - Rusya barış görüşmeleri ve Fed indirim beklentisiyle %1,5 civarında düştü. Ancak düşüşler Irak'taki üretim kesintisi haberiyle (Bkz: 1. Paragraf) sınırlandı. Piyasa, 25 baz puanlık faiz indirimini fiyatlanmış durumda. Ukrayna-Rus barışıyla Rus ihracatının artması fiyatlarda düşüş beklentisi yaratıyor. Diğer yanda G7 ve AB'nin Rus petrolüne yönelik mevcut "tavan fiyat" uygulamasının yanında "denizcilik hizmetleri yasağı" ile değiştirme planı (fiyatları fırlatacak bir hamle) masada. Ayrıca Çinli bağımsız rafinerilerin İran petrolü alımlarındaki artış da düşüşü baskılıyor.

G7 ve AB, Rus petrolüne uyguladıkları "Tavan Fiyat" mekanizmasını, 2026 başında devreye sokacakları ve sigorta/taşımacılık hizmetlerini tamamen kesecek bir "Hizmet Yasağı" ile değiştirmeyi planlıyor. Rusya'nın "Gölge Filo" kullanımı arttığı için (Ekim'de ihracatın %62'si), tavan fiyat işlevsiz kaldı. Rusya, iskontolama stratejisiyle Çin ve Hindistan'a satış yapmaya devam edecek gibi duruyor ancak bu maliyet ve riskleri de arttıracak.

TotalEnergies, Repsol ve HitecVision ortaklığı olan NEO NEXT ile birleşecek ve "NEO NEXT+” i kuracaklar. 2026 itibarıyla günlük 250.000 varil üzeri üretim hedefliyorlar. Bu Kuzey Denizi havzasındaki 3. büyük birleşme, şirketler geçmiş zararlarını vergiden düşürmek amacıyla bunu yapıyorlar.

Gazprom, Ocak 2025'te ABD yaptırımlarına alınan Baltık Denizi'ndeki Portovaya LNG tesisinden Çin'e ilk fiili ihracatını gerçekleştirdi. Yaptırımlar öncesi kış aylarında ortalama iki kargo çıkan tesis, filo kısıtları nedeniyle Çin’e aylık tek kargoyla akış sağlayacak, bu da küresel arz dengesinde marjinal bir etki yaratması bekleniyor.

Bakır, gelecekte arz sıkıntısı riski ve Çin'in iç talebi artırma taahhüdüyle rekor seviyelere ulaştı. LME'de bakır, 11.771 dolar/ton'u gördü. Şanghay Vadeli İşlemler Borsası'nda da fiyatlar tüm zamanların en yükseğinde. Comex stokları da ileride arz sıkıntısı endişesiyle rekor seviyede.

Demir cevheri vadelileri Çin'deki mevsimsel talep düşüşü ve üreticilerin bakım çalışmaları nedeniyle düşüşte. Çin hükümeti yeni teşvik paketi açıklayarak düşüşü baskıladı. Ancak Kok kömürü fiyatlarında sert düşüş (%6 civarı) var. (Kok kömürü demir üretiminde esansiyel.)

Yatırımcıların Fed'in faiz kararı öncesi temkinli davranmasıyla altın fiyatları hafif geriledi. Gümüş ve platindüşüş yaşarken paladyum hafif yükseldi.

Kongo'daki Maden lobisi ihracatı neredeyse bitiren %10'luk kotanın kalkması için hükümeti sıkıştırıyor.

Avustralyalı Anson Resources, ABD merkezli Nusano ile nükleerde kullanılmak üzere lityum klorür tedariği için bağlayıcı olmayan bir mutabakat imzaladı. Anlaşma kapsamında Anson, Utah'taki Green Riverprojesinden numuneler sağlayacak ve yıllık en az 300 tonluk bir anlaşma hedefleniyor.

Trump, Biden döneminde kabul edilen yakıt verimliliği regülasyonlarını buduyor. Regülasyonlardaki gevşeme üreticilere (Ford, GM, Stellantis) 2031 yılına kadar 35 milyar dolar maliyet avantajı sağlayacak. Ancak kritik olan nokta, bu “az verimli araçlar” 2050 yılına kadar kümülatif yakıt talebini 100 milyar galon arttıracak. Yapılan analizler, tüketicinin araç alımında elde edeceği tasarrufun, yakıt harcamalarındaki artış (tahmini toplam 185 milyar dolar) nedeniyle hızla eriyeceğini ve net maliyetin artacağını gösteriyor.

Trump, tarım sektörü için 12 milyar dolarlık nakit destek paketini devreye alacak. Özellikle Çin'in tarım talebini (Özellikle Soya) Güney Amerika'ya yönlendirmesiyle zarar eden çiftçilere yardım verilecek. Paketin 11 milyar doları tahıl üreticilerine verilecek. Bu paketle birlikte, ABD tarım sektörüne bu yıl yapılan doğrudan kamu transferi 40 milyar dolar seviyesine ulaşacak. Tarımda piyasadaki kaybın doğrudan hazine üzerinden sübvanse edildiği bir yapı oluştuğu söylenebilir.

Almanya Dışişleri Bakanı Wadephul, nadir toprak elementi ve çip tedarik krizini çözmek için Pekin’i ziyaret etmişti ancak çözemedi. Nisan ayında başlayan ihracat kısıtlamaları devam ediyor, Alman şirketlerine Çin’in son dağıttığı serbest lisanslar da verilmedi. Çin, yarı iletken zincirindeki normalleşmeyi, Hollanda’nın Nexperiatesislerine el koymaktan vazgeçmesi şartı koştuğundan tüm AB endüstrisini kilitliyor.

NextEra Energy, yapay zekanın elektrik talebini karşılamak için Google Cloud ile ortaklığını genişletecek. NextEra, bu kapsamda nükleer sahaların aktifleştirmeyi ve doğal gaz santralleri için önümüzdeki 1-2 yıl içinde yeni anlaşmalar yapmayı planlıyor. Ayrıca Meta ile 2,5 GW'lık dev bir enerji paketi imzaladı ve artan talep beklentisiyle 2025 ve 2026 kârlılık hedeflerini yukarı yönlü revize etti.

Brezilya, iklim değişikliğinin Arabica arazilerinin %75'ini tehdit etmesi üzerine üretimi Robusta’ya kaydıracak. 2032'ye kadar nitelikli üretim hacmini 150 katına (1,5 milyon torba) çıkarmayı hedefliyor. Piyasa bu üretim dönüşümünü fiyatladı diyebiliriz. Robusta'nın varil fiyatı 295 doları aştı ve vadelilerde 2021'den bu yana %80 yükselerek Arabica (%60) performansını geçti.