ABD Bülteni - 30 Eylül

Tünaydın, Dün Trump ve Kongre üyelerinin yaptığı toplantı başarısız oldu. Hükümet kapanması yarın başlayacak. Özellikle Afrika enerji sektörü ve Petrol bugünkü ana konular.

ABD Vadelileri yeşilde

S&P +%0.26, Dow +%0.15, Nasdaq +%0.48, DXY -%0.08, US10 %0,
Altın -%0.45, Brent -%1.47


ABD hükümeti, Kongre ve Trump arasındaki ek bütçe görüşmesi olumsuz sonuçlanınca Çarşamba itibarıyla kapanma kesinleşti.

- Beklenti kısa süreli bir kapanma.

- Çalışma Bakanlığı kapanma durumunda eylül ayı istihdam raporunu yayınlamayı durduracak. Tarım dışı istihdam, aylık işsizlik başvuruları gibi kritik ekonomik verilerin yayınlanması riske girebilir.


ABD-Çin arasında gelecek ay APEC zirvesinde Trump-Xi görüşmesiyle mini bir ticaret anlaşması ihtimali konuşuluyor. Ancak beklendiği gibi de gitmeyebilir.

- Washington, pazartesi günü mevcut “entity list”teki şirketlerin yan kuruluşlarını da kapsayacak şekilde ticaret kısıtlamalarını genişleteceğini söyledi. Bu, yüzlerce Çinli firmanın daha etkilenmesi anlamına gelebilir.


Trump ve Netanyahu, Gazze’deki savaşı bitirmek için 20 maddelik bir plan üzerinde anlaştıklarını açıkladı.Planda Hamas’ın doğrudan dahil olmadığı bir çözüm planlıyorlar.

- Hamas’ın siyasette rolü olmayacak. Yerine hizmetlerin yürütülmesinden sorumlu teknokrat, apolitik bir Filistin komitesi kurulacak. Bu komite Trump’ın başkanlık edeceği “Barış Konseyi” tarafından gözetilecek, aralarında Tony Blair’in de bulunduğu uluslararası liderler destek verecek.


ABD Başkanı Donald Trump, ithal yumuşak kereste, odun, mutfak dolapları, banyo vaniteleri ve döşemeli ahşap ürünlerine yeni tarifeler açıkladı.

- 14 Ekim’den itibaren yürürlüğe girecekler, bazı artışlar ise 1 Ocak 2026 itibarıyla başlayacak.

- %10 vergi Yumuşak kereste ve odun ithalatına. %25 vergi Mutfak dolapları, Banyo vaniteleri ve döşemeli ahşap ürünlerine.

- 1 Ocak 2026’dan sonra bazı ürünlerde oranlar %30–50 seviyesine çıkacak. Birleşik Krallık en fazla %10, AB ve Japonya en fazla %15 olacak.

- Kanada en büyük tedarikçi, ABD pazarının %20’sini karşılıyor. Zaten %35,2 ek vergiye tabi ve daha da ağır etkilenecek. Büyük üreticilerden West Fraser, Canfor, Interfor şimdiden işçi çıkarmalara gitmiş durumda.

- Ulusal Ev İnşaatçıları Birliği (NAHB), tarifelerin konut yatırımlarını yavaşlatacağını ve ulusal güvenliği tehdit eden asıl krizin “konut krizi” olduğunu savunuyor.

- Bazı üreticiler özellikle Kuzey Carolina merkezli firmalar tarifeleri destekliyor, çünkü yabancı sübvansiyonlarla rekabet ettiklerini söylüyor. Ethan Allen, La-Z-Boy gibi yerli üretim ağı güçlü şirketler avantaj sağlayabilir.

- Amerikan mobilya ve ahşap ürün tedarik zinciri 25 yıldır küresel yapıya bağlı. Yerli üretime dönmeleri biraz zor görünüyor.


Fed’in bir yıl sonra ilk kez faiz indirmesi ve ABD ekonomisinin %3+ büyüme yolunda olması küçük hisselere yaradı.

- Yine de Russell 2000’i izleyen en büyük ETF’ten yıl boyunca 5,4 milyar $ çıkış oldu. Yani endeks rekor kırarken bile para çıkışı oluyor. Kalıcı outperformance ihtimali düşük, yatırımcılar kâr alıp yine teknolojiye veya kriptoya yöneliyor.


ABD’de yapay zekâ ve bulut veri merkezleri, elektrik fiyatlarını ciddi manada etkiliyor.

- Toptan elektrik fiyatları, veri merkezlerinin yoğun olduğu bölgelerde son 5 yılda %267’ye kadar arttı.

- Yalnızca ABD’de 2035’e kadar ülkenin elektrik talebinin %9’unu tek başına oluşturması bekleniyor. Küresel ölçekte, 2035’te dünya elektrik tüketiminin %4’ünden fazlasını oluşturabilir Çin, ABD, Hindistan’dan sonra 4. sırada.

- Trump, AI liderliğini kaptırmaya niyeti yok, ancak güneş ve rüzgâr gibi yenilenebilir desteğini azaltan One Big Beautiful Bill Act yasası, hane faturalarını artırıyor.

- Bu yüzden hükümette daha çok kömür, doğal gaz ve nükleer üzerine yoğunlaşıyor. Özellikle nükleerin tekrardan yükselişi bekleniyor.


Teksas Senatörü Ted Cruz, ABD’nin Afrika enerji sektörüne daha fazla yatırım yapacağını ve Çin’e stratejik bir alternatif olacağını söyledi.

- Çin son 15 yılda Afrika’ya 66 milyar $ yenilenebilir enerji yatırımı yaptı. Özellikle kritik madenler alanında kıtanın en büyük oyuncusu haline geldi.

- ABD’nin hedefi kıtada petrol, doğal gaz ve yenilenebilir enerji projelerine daha fazla sermaye yatırım yaparak Çin’in monopolisini yıkmak.


Güney Afrika’nın en büyük elektrik şirketi Eskom, 8 yıl sonra ilk kez kâr açıkladı. Şirket tahsil sorunları ile uğraşıyor ve borç batağında, borcun %27’si belediyelerin ödeyememesinden kaynaklanıyor.

- Hükümet, Eskom’u üçe bölmeyi planlıyor üretim, iletim, dağıtım. Eskom Green adında yenilenebilir enerji odaklı özel ortaklık arayışlı bir şirket kurmayı planlıyorlar.


Rusya’nın dört haftalık ortalama ihracatı 3,62 milyon varil/gün ile 16 ayın zirvesinde.

- Çin ABD’nin tarifelerine karşı enerji bağlarını artırmayı hedefliyor. Ve Ham petrol stokluyor.

- Hindistan Rus petrolünü bırakmayacak, alternatif olarak İran Venezuela’ya işaret ediyor.

-ABD Ağustos’ta Hindistan ihracatına %25 ek tarife koydu. EU yaptırımlarına rağmen de Hindistan’ın Rus petrolüne bağımlılığı artıyor.

- Macaristan ve Slovakya ekonomik ve teknik nedenlerle Rus petrolünden vazgeçmiyor. BM kurulunda Trump’ın dayatmalarına rağmen sert bir şekilde alıma devam edeceklerini söylediler.

- Ukrayna’nın rafinerilere saldırıları Rusya’nın ham petrol ihracatına yönlendirmelerini artırıyor.


Boeing, 737 MAX’in yerine geçecek yeni tek koridorlu uçak geliştirme sürecine başladı.

- Çalışmalar erken aşamada, tasarım ve üretim kararları kesinleşmedi. Hedefleri Airbus’a karşı rekabeti sürdürmek ve MAX serisinin itibar kaybını uzun vadede telafi etmek.


ABD EV’lerin Q4’te ve 2026’da satışlarında düşüş bekleniyor nedeni 7.500 $’lık vergi sübvansiyonunun süresinin bitmesi.

- Ford ve GM kendi finansman kolları üzerinden bu indirimi yıl sonuna kadar sürdürmek için program başlattı.

Exxon Mobil, küresel olarak 2.000 çalışanını işten çıkaracak. Bu toplam iş gücünün yaklaşık %3–4’üne denk geliyor.

- Exxon’un %70’ine sahip olduğu Imperial Oil (Kanada) bu hafta iş gücünün %20’sini azaltacağını açıkladı.

- Chevron, ConocoPhillips ve BP de bu yıl ham petrol arz fazlası ve fiyat düşüşleri nedeniyle binlerce kişiyi işten çıkardı.

- Şirket küçük birimler yerine bölgesel merkezlere geçiyor. Bölgesel merkezler Guyana’daki petrol, ABD Körfez Kıyısı’ndaki LNG ve küresel ticaret operasyonlarına odaklanacak.