Kısa Kısa - Sabah Notları

Neler Okuyorum? Kısaca gözüme ilişenler - 27 Kasım, Çarşamba

(1)

➖ Asya borsaları güne görece karışık başladı. Tarife meselesi ve faiz artırım riski Tokyo’da ihracatçıları vuruyor. Japon Yeni bu sabah 152 hattına yaklaştı, dolara karşı değer kazanıyor.

➖ Fed tutanaklarında yeni şeyler yok gibi. İstihdam piyasasına hassasiyet devam ediyor. Enflasyonda düşüş eğilimi yerinde görülüyor. Nötr faiz oranı konusunda kafa karışıklığı sürüyor. Aralıkta indirim Kasım ayı istihdam raporuna bağlı.

➖ Çin çelik sektöründe bir toparlanma var, zararlar da geçen ay azaldı. Arka planda marj düzelmesi mevcut. SMM’ye göre yüksek fırınların yarıdan fazlası karlı çalışır hale geldi. Oran daha evvel yüzde 20’ye kadar düşmüştü.

➖ Çin solar sektörü zararına rekabet işi bir türlü durmadı. Hükümet düzenlemeleri falan beyhude. Fakat sürekli toplanıyorlar. En son hamle de dikkat çekici. Yirmiden fazla üretici bir konsey kuracakmış. Amaçları haksız rekabeti önlemek ve ihracatı düzene koymak olacakmış. İlginç gelişmeler. Lafı nereye getireceğim. Sektör samimi ve ısrarcı görünüyor.

➖ Tarifeler işe yarar mı? tartışması çerçevesinde Vietnam’a dikkat çekmek isterim. Dışişleri yetkilisi konuştu. Diyor ki, Amerika’dan daha fazla uçak, LNG ve teknoloji ürünü satın alacağız… Washinton’da tarifeler dış politika aracı olarak kullanılmalı diyenler için yüreklendirici sözler.

➖ Goldman Sachs analistleri Kanada tarifelerinin pahalıya patlayabileceğini yazdı. Ciddi sonuçları olabilir diyorlar. Özellikle yakıt tarafında dikkat çekmişler. Benzin fiyatına doğrudan yansıyabilir diyorlar. Amerikan rafinerileri de negatif etkilenebilir diyorlar. Goldman Sachs erişimim var, gün içinde bir göz atacağım.

➖ Çin oto pazarında fiyat savaşları seneye daha da artabilir. BYD tedarikçilerinden gelecek sene yüzde 10 civarı indirim istemiş. Genel olarak fiyat savaşlarına yoruluyor.

➖ Güney Kore’de SK Hynix’le rekabette geriye düşen Samsung hafıza çipi ve çip yapım birimlerinin CEO’larını değiştirdi. Konu dönüp dolaşım hantallığa geliyor. Kendi sektörlerinde dominantlaşan ve aşırı büyüyen şirketler yaşlandıkça yenilenebiliyor. Samsung güzel örnek. Küçük kardeşi neredeyse uzaya çıktı…

➖ Çin’de savunma bakanı hakkında yolsuzluk soruşturması başlatıldı. Xi’ye bakan dayanmıyor. Daha doğrusu orduyu yolsuzluk götürmüş. Bakana gelene kadar kuvvet komutanlıklarında neler neler oluyor, düzinelerce komutan hapse atıldı veya soruşturma geçiriyor. Özellikle Tayvan tarafında kritik rol üstlenecek olan stratejik füze kuvvetlerinde büyük değişiklikler oldu.

➖ Trump Çin’le münasebetlerde son derece kilit rol üstlenecek olan USTR’ın başına kritik bir isim getirdi. Jamieson Greer. Son derece parlak bir isim, ilk ticaret savaşlarının mimarı da sayılır. Lighthizer’ın yardımcısı gibi bir pozisyonu vardı. O dönem 38 yaşında falanı diye hatırlıyorum. Çinliler için iyi olmadı. Ülkeyi çok iyi biliyor. Sıkı bir müzakereci olacak, Çin’i zorlayacaktır. Bu arada ilk savaşın galibi oldu mu bilmiyorum, fakat Çin’in mağlup olmadığı kesin. Hatta ABD’nin eline ne geçti o da tartışılır ki, boks maçı olsaydı Amerika yenik sayılırdı. Lafı nereye getireceğim, Greer bu kez çok daha agresif olabilir.

➖ Çin’de sanayi karları Ekim ayında yüzde 10 düştü. Kamu şirketleri öncü, ciddi zararlar yazıyorlar. Yılın ilk 10 ayında %8.2 zarar ettiler. Özel sektörde durum o kadar kötü değil. İlk 10 ayda %1.3 zararları var.

➖ ABD'de gıda ve tarım fiyatları tarifelere özellikle duyarlılık gösterebilir. Bu bakımdan neler olabileceklere kısa kısa bir göz atmakta fayda var. Öncelikle gübre maliyetleri artabilir. Kanada’dan ithal edilen gübreye getirilecek tarifeler, çiftçilerin maliyetlerini yükseltebilir. Gübre fiyatları zaten 2020’ye kıyasla %50 daha yüksek. Diğer taraftan sığır eti ve domuz ticareti yavaşlayabilir. Meksika’dan ABD’ye yıllık 1 milyon inek taşınıyor. Ayrıca Kanada’dan ABD’ye gönderilen domuz yavruları, ABD’de beslenip büyütülerek her iki ülkeye et olarak geri dönüyor. Tarifeler, bu süreçleri aksatabilir.