Kısa Kısa - Sabah Notları

Neler okuyorum? Kısa kısa gözüme ilişen şirket, sektör ve piyasa gelişmeleri.

Not: Twitter'ı gün içinde sık kullanıyorsanız lütfen aboneliğinizi Dragonomi X hesabına taşıyın. Üyelik ücreti tarayıcıdan yapıldığı takdirde 155 lira ediyor. Ayrıca blog üyeliği tanımlayabiliyorum.

(1)

➖ Bitcoin 100 bin için geri sayıma başladı. Akşamdan MicroStrategy haberleri vardı. Alımları hızlandıracak. Fakat daha önemlisi Trump cephesinden geldi. Trump ekibi, Beyaz Saray’da kripto politikalarının başına bir isim getirelim mi diye tartışıyor. Hal böyle olunca, bitcoin yükselmesinde de kim yükselsin. Nitekim bu satırları yazarken 97 bin doları buldu.

➖ Uluslararası ödemelerde Çin Yuanı payı üç ay art arda geriledi ve yüzde 3’ün altına düştü. Temmuz ayında yüzde 4.74’e kadar yükselerek rekor kırmıştı. Ardından sert düşüşe geçti. ABD Doları ve Avro payları sırasıyla yüzde 47 ve 22 seviyelerinde seyrediyor. İlk beşte JPY, GBP ve CHF de yer alıyor. Çin parası yedinci sıraya geriledi. Çinli ihracatçılar anlaşıldığı kadarıyla ödemeleri dolar karşılığı talep ediyor.

➖ Reuters ekonomistlere Çin’e karşı ne kadar tarife gelir diye sormuş. Çoğunluk %20-40 diyor. Açıkçası yüzde 60’ı ben de zor buluyorum, ABD ekonomisi için kaş yaparken göz çıkarma durumu olabilir. 20 mi olur, 40 mı? O da önemli. Aradaki farklar çok büyük. Diğer taraftan tarife konusunun öncelik taşıdığı anlaşılıyor. Dolayısıyla Trump koltuğa oturur oturmaz ortalık alevlenecek gibi.

➖ Güney Kore’nin ihracatı Kasım’ın ilk 20 gününde %5.8 artış kaydetti. İlk 10 günde düşüş vardı, o bakımdan önemli. Devamı gelmedi.

➖ Nvidia bilançosu yine beklentileri aştı. Fakat büyüme hızı ve marjlarıyla ilgili en azından kısa vadede soru işaretleri var. İki çeyrek üst üste marj gerilemesi vardı, içinde bulunduğumuz çeyrekte daha da aşağı gidecek. Blackwell üretimi devir aldıktan sonra tekrar yükselme bekleniyor.

➖ Çin’de spot konteyner fiyatlarına gösterge teşkil eden Şanghay Konteyner endeksi üç haftalık yükselişin ardından geriledi. Endeksi 2200 seviyelerinde ve Kızıldeniz sonrası kazançlarının yarıdan fazlasını iade etmiş durumda. Diğer taraftan tarife korkusuyla kısa vadede yük sevkiyatında bir hareketlenme olabilir. Fakat Trump sonrasında deniz nakliyat hisseleri için baskı oluşması muhtemel.

➖ Çinliler bu sene sonuna kadar 3.6 milyon adet şarj istasyonu kurmuş olacak. Sayı TrendForce’a göre dünyadaki her 100 şarj biriminden 70’ine denk düşüyor. Diğer yandan Kore de cüssesine göre hızlı gidiyor, bir seneye 500 bin adede ulaşma yolundalar. Avrupa'da ise her 10 istasyonun 6’sı Hollanda, Fransa veya Almanya’da. ABD’de ise tüm istasyonların yüzde 26’sı tek başına Kaliforniya’da bulunuyor.

➖ Deutsche Bank analistleri Nio konusunda oldukça pozitif. Seneye 450 bin araç satışı tahmin ettiler. Onvo’dan 219 bin adet katkısı bekliyorlar. Açıkçası bana iddialı geldi. Nio araçları harika, trafikte SUV’leri hep gözümü alıyor. Fakat finansallar tarafında hep sıkıntılı oldular. Dünkü bilançoları da hoş değildi. Cirolarını düşürmeyi başarmışlar. Fakat Onvo gidişatı değiştirir mi? Haftalık ve aylık teslimatı takip etmek lazım. Adetleri yükselirse batarya hizmetleri de toplayabilir, swap istasyonları en azından başa baş olabilir. Unutmadan. Öbür seneye bir model daha katkı sunmaya başlayacak.

➖ Dün batarya yapımında yield konusundan bahsediyordum. Bugün sıra çip yapımında. Bloomberg kaynaklarına göre, Çinliler 7nm üretiminde sorun yaşıyor. SMIC verimliliği istenen seviyelere bir türlü ulaşamadı ki, esasen üretemiyor anlamına geliyor. Bu arada EUV olmadan, eski makinalarla da üretim yapılabiliyor. Fakat proces olayı son derece karmaşık ki, TSMC’nin farkı makinalarından ziyade proses ustalığı, hakimiyeti artık ne denirse.

(2)

➖Ford Motor Avrupa için işten çıkarmalar açıkladı, bölgesel işgücünün yüzde 14’üne denk düşüyor. İngiltere ve Almanya’da 4000 bin işçiden bahsediliyor. Ford Motor’un dünya çapında 174 bin işçisi var. Tahmin edileceği gibi Avrupa fabrikaları zarar yazıyordu. Bu arada açıklamada karbon düzenlemelerine de atıf yapılmış. Elektrikli araç talebiyle örtüşmedi diyorlar.

➖ ECB bugün açık açık uyardı, borç krizi riski var diyorlar. Finansal İstikrar Raporuna göre büyümenin canlandırılması ve kamu borcunun düşürülmesi gerekiyor; aksi takdirde yeni bir borç krizi kapıyı çalabilir. Banka ayrıca yüksek valuasyonlar ve risk konsantrasyonu nedeniyle hisse ve tahvil piyasalarının sert düzeltmeler görebileceğini belirtmiş. Gözden kaçmasın.

https://ft.com/content/8f2dac5d-b64a-43dc-8f4b-5e76e1a60a43

➖ Rapor yetmedi ayrıca Lagard’ın sözlü ikazları da var. Refah devleti tehlikede diyor. Harcama ihtiyaçları artıyor, buna karşın vergi gelirlerinde düşüşle yüz yüzeyiz ve borç rasyoları yükseliyor diyor. Potansiyel ticaret savaşının durumu ağırlaştırabileceğini de söylüyor.

https://ft.com/content/a16868a8-44cc-4fe8-a51c-c079fb20ccda

➖ Lutnick’ın ticaret bakanlığı kesinleşti. Adam bir kere Amerikanın 1900’lerin başında tarifeler sayesinde müreffeh olduğunu düşünüyor. Fevkalade Çin karşıtı. Dolayısıyla Çin başta olmak üzere tarife ajandasını canhıraş biçimde uygulamaya koymak isteyeceğini varsaymak lazım.

➖ Bitcoin ilk kez 94 bin hattını da aştı. Trump’un medya şirketi kripto borsası Bakkt’ı almak için görüşmelerde bulunuyormuş. Başkan bu işi iyice şahsileştirdi. Etrafında zaten Elon, Lutnick gibi isimler var. Dolayısıyla adamlar Amerika’yı kripto kraliyeti haline getirmeye ant içmiş desem çok da uçuk bir şey söylemiş olmam. Kaldı ki, Çin bu rekabetten çekilmişti

➖ Goldman Sachs şefi David Solomon’un Çin yorumları gayet yerli yerinde duruyor. 'Oyun belli, tüketiciyi canlandırmak' demiş. 'O da belli bir zaman alacak' demiş. 'Henüz erken ama pozitif sinyaller görüyoruz' diye de eklemiş. Yatırımcıların hala kenarda kaldığını, tüketimde iyileşme olup olmadığını görmek istediklerini de söylüyor.

➖ Çin borsalarında spekülasyon iştahı hala canlı. Kredili işlem tutarı son 9 yılın en yükseğine, 256 milyar dolara yükseldi. Ortalama işlem hacimleri neredeyse 40 gündür ortalamanın en az iki kat üstünde seyrediyor. Mevduattan borsaya doğru bir geçiş var. Nitekim Şanghay ve Shenzhen bu nedenlerle dirençli devam ediyor. Hong Kong’ta ise yabancı satışları sürekli aşağı yönlü baskı oluşturuyor ki, son dört haftada 17 milyar dolarlık net yabancı satışı var.

➖Nio bilançosu tatmin etmedi. Bir kere gelir daralması bildirdiler. Cüzi de olsa bu aşamada gelir büyütememek fevkalade sorunlu bir durum. Teslimat tarafında adetleri yavaş büyüyor, üçüncü çeyrekte yüzde 11.6 artırabildiler. Bu kadar hızlı büyüyen bir pazarda bu oran oldukça kötü sayılır. Hal böyle olunca marjlar da tutmadı ve çeyreklik zarar 700 milyon dolar civarına geriledi. Çeyreklik performans bakımından karşılaştırılabilir nitelik taşıyan Xpeng’in çok gerisinde kaldı.

➖ Vietnam tarihinin en büyük yatırımına hazırlanıyor. Ho Chi Minh ile Hanoi’yi birbirine bağlayacak 1500 kilometrelik hızlı tren hattının maliyeti 67 milyar dolar. Çin vaktiyle benzer bir projeyi 40 milyar dolara yapmıştı, yaptıkları en iyi işlerden biri oldu. Fakat kaynakların yük yerine yolcu taşımacılığına aktarılmasını doğru bulmayan uzmanlar da var. Yine Çin’de çok tartışılmıştı.