Bülten - Sabah Notları
En başta iyi bir haberle başlayayım, Amerikan kapanışlarına rağmen Asya borsaları ekseriyetle yeşil. Az buz değil, Nasdaq yüzde 3'ten fazla negatif kapamıştı. Tokyo ve Seul'de yüzde 1'e yakın kazançlar var, Hong Kong'ta yüzde 1.5'tan fazla.
Japonlarlar müzakereler başladı, Trump da katıldı. Çok iyi gidiyor cinsinden açıklamaları var. Kim bilir, Amerikayla anlaşmanın en kolay yolu Trump'ın gururunu okşamak da olabilir. Japonlar nazik görünmekle birlikte, esasen fevkalade tutucu ve katı fikirliler. Yıllardır Amerikan tarım ürünlerini bile ülkelerine bir türlü sokmadılar. Duvarları indirdik, indireceğiz halledeceğiz diye diye.
Bu satırları yazdıktan sonra Nikkei Asia'ya bir göz attım. İshiba hala mesafe var aramızda diyor, ayrıca müzakerelerin kolay geçmeyeceğine dikkat çekmiş.
Bu arada Japonlarla kur konuşulmamış. İlginç Japon Yeni bu sabah o nedenle zayıfladı. Ama askeri harcamalar konuşulmuş, gerçi Japonlar zaten sürekli artırıyor. Avrupa gibi değiller. Tabii Japonların ordusu var mı diyenler olabillir. Elbette. Üstelik dünyanın en çevik askeri güçlerinden biri. Kore de öyle. Çok ciddi askeri kuvvet unsurlarına sahipler. Atıyorum Japonların uçak gemisi yok ama helikopter gemileri var. Hava kuvvetleri zaten tam teşekküllü.
Çin tarafından da gelişmeler var. Müzakereler için ön şartları bildirmişler. Saygılı ol diyorlar, ayrıca bir temsilci ata onunla muhatap olalım. Bu dakikadan sonra Trump bir temsilci atarsa olumlu gelişme olabilir. Bu arada Çinliler de cin. Temsilci olarak Navarro'yu kabul etme ihtimalleri yok. Başkasına kapıyı açık bırakıp, onu direk arka planı atmayı deniyorlar. İlk ticaret savaşlarında da benzer taktikler uygulamışlardı. O zaman da Navarro'yu fazla muhatap almamışlardı ki, bana sorarsanız Navarro'nun Çin nefretinde ve bugünkü sert tutumunda ufak da olsa intikam hissiyatı pay sahibi.
Çin hisselerine yatırım yapanların dikkat etmesi gereken bir husus var. Son dönemde ABD'de listeli şirketlerin atılması konusu daha fazla gündeme gelmeye başladı. Atarlarsa öncelikle Amerikalı yatırımcılar zarar görecek. Şahsen kolay olmadığını düşünüyorum, lakin taşıyabiliyorsanız yatırımları HK kotasyonlarına taşıyın. Büyüklerin çoğu orada da listeli.
Asya'da üretimi olan şirketler için son derece zor bir dönem. Sipariş geçseler bir türlü geçmeseler bir türlü. Malsız kalabilirler, gereksiz stok yükü altında kalabilirler. Ne olacağı belirsiz olduğu için herkez teyakkuzda. A, B, C planları yapılıyor.
Bu arada Shein ve Temu'nun Amerika satışlarında artışlar söz konusu. Tüketici, tarife korkusuyla bol keseden siparişlere yönelmiş. Buna karşın bu şirketler dijital reklam kampanyalarını azalttı. Dolayısıyla satışlarda düşüş kaçınılmaz ve şirketler de görünüme ayak uyduruyor.
Avrupa tarafından dün bir iyi bir kötü sinyal vardı. Heineken'e bakılırsa tüketici davranışlarında henüz bir bozulma yok, organik büyüme piyasa beklentisini aştı. Burda şirket bilançosundan ziyade tüketici davranışlarından nasıl etkilendikleri meselesine odaklanmak lazım. Henüz negatif değil. Fakat ASML tarafı endişe verici. İyi sonuçlar açıkladılar, beklentilerle uyumlu. Lakin siparişlerde kötü ıslakadılar ve bu ıskayı doğrudan doğruya tarifelerin yarattığı belirsizliğe bağladılar. Yarı iletken satışlarında Nvidia ile birlikte ASML de pay sahibi.
Tesla cephesinden haberler hoş değil. Kaliforniya'da araç kayıtları yüzde 15 azalmış ve altı aydır azalıyor. Elon yalnızca Çin'den, Almanya'dan tepki görmüyor; elektrikli araçları en çok seven kendi eyalet ahalisine de yaranamadı. Beyaz Saray'ın Tesla'ya yaramadığı aşikar. Ne diyordum, Tanpınar aklıma geldi. Tahta yakınlık vesile'i rahmet değil de, afet oldu. Büyük üstadın asıl cümlesini de şuraya iliştireyim: “Şöhret, afet olduğu kadar da vesile-i rahmettir.
Tesla'nın daha büyük bir derdi de çıkıyor olabilir. Robotaksi için test üretimine ekimde başlamayı planlıyordu. Fakat parça tedariğinin bir kısmını askıya almak zorunda kalmış. Muhtemelen o iş gecikir. Yatırımcılarının dikkatine.
BofA anketleri var biliyorsunuz, en gözde trade hangisi ve bu sene hangi araç en çok kazandırır diye sorup dururlar. Yine sormuşlar ama bu kez altın açık ara ilk sıraya yerleşmiş. Muhteşem Yedili tahttan düştü. Ara da açılıyor. Hatta fonların %36 gibi önemli bir oranı Amerikan hisselerinde UW hale gelmiş. Elalem derisk, yeniden ayarlama modunda. Altının yükselişine de ışık tutuyor.
Bu arada Çin'in döviz rezervlerinde altın payı yüzde 7'yi aştı. Üç beş senede katlanmış oldu.
Yarı iletkenler sahasında Nvidia, AMD ve Intel zarar görenler arasında. Ayrıca ekipman üreticilerine dikkat çekmek lazım. KLA, Lam ve Applied'ın yıllık kaybı toplamda milyar doları bulacak.
Fed malum, henüz dikkat etmeyenler için özet geçeyim. Ekonomide yavaşlama ve enflasyonda potansiyel hızlanma bekliyor. Bekle gör modunda. Piyasaya satış getirdi.
Son olarak Semianalysis'ten iki şeyle bitireyim. Çin'in robotlar konusunda başını alıp gidebileceğini söylüyorlar, Batı'ya elinizi çabuk tutun uyarısı yapmışlar. Dün okuyamayanlar için tekrarlayayım. Ayrıca Huawei'in yeni geliştirdiği AI hızlandırıcı setini incelemişler. Blackwell'den daha güçlü diyorlar. Nasıl olur demeyin, bayağı daha güçlü. Fakat neredeyse üç kat birim enerji tüketiyor. Fakat şeytan ayrıntıda hesabı, diyorlar ki Çin'in elektrik kısıtı bulunmuyor. Tüketilecekse, tüketilir. Asıl mesele o servarları yapmak için dışarıya bağımlı olmaları. Waferleri TSMC'den alıyorlarmış mesela.
Member discussion