Özet - Sektörel Gelişmeler

11 Temmuz 2024, Perşembe

Bu yazıda petrol, benzin, jet yakıtı, nükleer, yenilenebilir ve kömür gibi konularda hap gibi notlar yer alır.

♦️ ABD petrol stokları yine petrol boğalarının gönlüne göre geldi. Ham petrol tarafında 3.5 milyon varil haftalık azalma çıktı. Tahminlerin 500 bin kadar üstünde. Benzin ve jet yakıtı stoklarıyla birlikte yaz trafiğine işaret. Nitekim Brent iki gündür toparlanıyor, Asya’da öğleden sonra 86 doların üstüne tırmandı

♦️ Amerikan jet yakıtı ve benzin verilerine ayrıca dikkat çekmek isterim. Jet yakıtı talebi dört haftalık dönemsel ortalama bazında 2019’dan beri en yükseğe tırmandı. Benzin talebi de yine aynı bazda 2021’den en yüksek ortalamaya ulaştı. Yaz ayları geç de olsa ABD’ye yaradı.

♦️ Petrol vadelilerinde prompt spread denen makas da canlı talebe işaret ediyor. Ağustos kontratı Eylül’e göre daha pahalı ve fark açıldı. Yaz sonuna doğru pazarın sıkılaşacağına ilişkin beklentileri yansıtıyor.

♦️ ABD’de RES ve GES projelerinin ürettiği elektrik ilk kez nükleer santrallerinkini geride bıraktı. Ember verilerine göre şebeke düzeyi yenilenebilir santralleri yılın ilk yarısında 401 terawatsaat jenerasyon gerçekleştirdi ve nükleer elektrik üretiminin üstüne çıktı. Grafikte son 10 yılın gidişatı görülebilir.

♦️ Global Energy Monitor’e raporuna göre Çinliler bu sene 339 gigawatt büyüklüğünde ‘utility scale’ yenilenebilir enerji kapasitesi inşa ediyor. Şebeke düzeyindeki bu santraller Güney Kore’ye yetecek kadar büyük sayılır. Yine grafikte görüleceği gibi diğer ülkelerin kat kat üstünde.

♦️ Tokyo’da Narita Havalimanı uzun süredir jet yakıtı sıkıntısı çekiyordu. Japonlar çareyi ithalatta buldu. Yerli rafineriler yetişemedi. Ara ara yazıyorum, küresel hava trafiği oldukça canlı ve jet yakıtı pazarına yansıyor. Diğer taraftan, Japonya gibi gelişmiş petrokimya kompleksine sahip bir ülkenin ana havalimanına yeterli yakıt sağlayamaması da ayrı mesele.

♦️ Buraya kadar petrolle ilgili görece olumlu gelişmeler vardı. Sıra Çin’de ve ibre tersine dönsün. Ulusararası Enerji Ajansı raporuna göre Çin’in ham petrol tüketimi ikinci çeyrekte ’daraldı’ ve Çin’in küresel petrol talep büyümesindeki payı neredeyse yarıya düştü. Söz konusu talep daralmasında ekonomik yavaşlamanın payı az değil. Fakat IEA aynı zamanda artan enerji verimliliği ve elektrikli araçların yükselişine de dikkat çekti.

♦️ Sektör Özeti’ne not etmiştim. Önemine mukabil enerji notlarına da eklemek isterim. Çinliler bu sene yalnızca elektrikli ark ocaklarının inşasına onay verdi. Kömürle çalışan yüksek fırın projeleri ilk kez onay alamadı. Genel bir trendin yansıması diye okunabilir. Emisyonların azaltılması ÇKP’nin başlıca hedeflerinden biri haline gelmiş durumda.