6 min read

Kısa Kısa - Akşam Notları

Tatil Harcamaları

Sürpriz yok, Çinliler geziyor ama harcamıyor. Resmi tatil verilerine göre kişi başı harcamalar %2.1 azaldı. Halbuki seyahat sayılarında çift haneli büyüme vardı.

Çinliler yapay zeka işinde ne alemde?

Bilindiği gibi en gelişmiş çipler Çin'e satılamıyor. Dolayısıyla, ben de dahil olmak üzere neredeyse herkes Çinlilerin o işte geri kalacağını düşünüyordu. Fakat Bloomberg Intelligence analistleri, aranın kapandığını anlatıyor. Özetle: - İnovatif yöntemler geliştiriyorlar, yerli çipleri düşünülenden yetenekli - Büyük modeller yerine spesifik dar odaklı modellere odaklanıyorlar - Yerli çip endüstrisi kurulum maliyetlerini düşürüyor - Yazılım şirketleri AI modellerine çabuk uyum sağladı - 7 milyon yazılım geliştiricisi var ve yetenek havuzu avantaj sağlıyor - LLM sayısı bu sene 500'e yaklaştı Dipnot: Çin o kadar kendine güvenir hale geldi ki, hükümet H20 yerine Huawei kullanım diyor. Nvidia'nın Çin'e satabildiği en gelişmiş hızlandırıcı.


Çelik

Hindistan son sürat ilerliyor, üretimleri geçen sene 140 milyon tonu aştı. Tesis yatırımları hızla devam ediyor, 2030'da 300 milyon ton kapasite hedefliyorlar. Altyapı yatırımları ana talep kaynağı. Modi bu sene 133 milyar dolar sabit sermaye yatırım bütçesi ayırdı, hasılanın %3.4'ü kadar. Ayrıca yıldan yıla büyüyor. * JWS ve Tata en büyük üreticiler ve agresif büyüyorlar * Hindistan en azından 10 yıl demir cevheri talep büyümesine öncülük edecek

JP Morgan, Lojistik Notları

  • Yoğun sezon sonrası konteyner talebi mevsim normallerinin üstünde seyrediyor. Ayrıca durgun dönem nispeten kısa sürecek. Çin'de Bahar Bayramı dolayısıyla ithalatçılar talebi öne çekebilir.
  • OPEC'in petrol çıktısını artırması tanker kiralarına destek olabilir. İran meselesi de piyasayı geriyor. Eylül ortasından beri günlük tanker ücretleri yüzde 50'den fazla arttı.
  • İran konusu lojistik sorunlarını daha kompleks hale getiriyor. Petrol ticaretinin yüzde 30'u Hürmüz'den geçiyor. Aksaması halinde ikamesi yok. Boru hatları kısmen telafi edebilir.

Alman Ekonomisi

Hükümet 2024 büyüme tahminini -0.2'ye revize etti. Daha evvel oran 0.3'tü. Tarihlerinde ikinci kez art arda daralacaklar. Hatta birleşmeyi saymamak lazım, esasen ilk kez. Geçen yıl da küçülmüşlerdi. İşgücünden tutun da bürokrasiye, Çin rekabetine ve sosyal haklar meselesine kadar türlü nedenler etkili. Aşağıda tarif edilen tablo öyle kolay gelip geçici de değil.


Michael Bury

Çin konusunda deha evvel ayı takılıp kaybettiğini hatırlıyorum. Hafızam beni yanıltmıyorsa Çin parasına karşı pozisyon alıp dağılmıştı bir zaman. Bu kez Çin hisselerine boğa girdi ve iki ayda %60 getiri elde etti. JD maliyeti 25.90'mış. Baba'nınki 73.40. En az Baidu'dan kazanmış, o da %36. * En büyük pozisyonları Çinlilerdi.

Çeviri

Çinlilerin yatırım iştahı konusunda kısa kısa yazıyorum. Hesap açılışları, hacimler malum. Fakat bu işin bir de gençlik boyutu var. Gelenlerin çoğu ilk kez borsayla tanışıyor. Eskiler gibi küskün değiller. Uzatmayayım. NYT'de gözüme ilişen bir yazıyı AI yardımıyla çeviriyorum.

"Daha Fazla Beklemeyeceğim"  (NYT)

Yatırımcılar, Çin ekonomisinin durgun olduğu bir dönemde, değişken bir zamanda yatırım yapmanın risklerine rağmen, son hisse senedi rallisini para kazanmak için nadir bir fırsat olarak görüyor.
Pekin, ekonomik büyümeyi canlandırmak ve tüketicileri harcamaya başlamaya ikna etmek için şimdiye kadarki en agresif adımlarını attığından bu yana, Çin'deki gençler son iki haftadır hisse senedi alım satımına atılıyor.


Popüler bir çevrimiçi hisse senedi alım satım uygulamasında, 30 yaşın altındakiler arasında yeni hesaplar hızla arttı. Çin'in kuzeydoğusundaki bir aracı kurumda hesap yöneticisi, ilk kez yatırım yapanlardan gelen sorularla dolup taştı. Üniversite öğrencileri geçen haftaki Altın Hafta tatilinde yatırım tavsiyeleri okuyarak geçirdiler.


Bu yeni yatırımcılar, yaklaşık yirmi yıl içindeki en büyük rallinin bir parçasını almaya çalışıyorlar. Ancak büyük bir risk alıyorlar: Kazançlar politika değişiklikleri tarafından yönlendirildi ve ekonominin desteklenmesi için daha fazla hükümet eylemine bağlı olması muhtemel.


Ve piyasalar diken üstünde olacak. Çarşamba günü, önceki gün yüzde 6 yükseldikten sonra - art arda 10. gün kazanç - Çin'deki hisse senetleri daha düşük açıldı.


Yatırım çılgınlığı, yüzyılın başından sonra doğan Çin'deki insanlar için dramatik bir değişiklik. Yetişkin yaşamları boyunca kasvetli bir ekonomi statüko oldu. Ancak şimdi, Çin'in durgun borsa piyasasına maruz kalma korkusunun yerini, değişken bir piyasaya yatırım yapmanın risklerine rağmen, kaçırma korkusu aldı.
Changchun merkezli bir aracı kurum olan Northeast Securities'de hesap yöneticisi olan Tan Zhiming, "Son birkaç gündür çok sayıda müşteri hesap açıyor ve bunların çoğu yeni gelenler" dedi.


Bay Tan, borsa piyasasına yeni girenlerden - bazı günlerde 30'a kadar - o kadar çok soru aldığını ve yeni başlayanlar için standart bir tavsiye listesi yazdığını söyledi. Onlara borsa yatırım fonu gibi düşük riskli bir bahisle küçük başlayın ve kira veya yiyecek satın almak için ihtiyacınız olan parayı harcamayın dedi.
Çin ekonomisi, Covid pandemisi sırasındaki yıkıcı kilitlenmelerden toparlanmakta zorlandı. O zamandan beri iyimserlik için çok az neden vardı. 16 ila 24 yaş arası kişiler için işsizlik oranı o kadar yükseldi ki hükümet bunu yayınlamayı bıraktı. Yakın zamana kadar, Çin hisse senetleri dünyada en kötü performans gösterenler arasındaydı.


Ancak Eylül ayının sonunda Çin hükümeti, ülkenin hisse senetlerini yükselten ve yaklaşık 16 yıl içindeki en büyük haftalık kazanca yol açan bir dizi önlem açıkladı. 26 Eylül'de işlem hacmi o kadar yüksekti ki Şanghay Menkul Kıymetler Borsası işlemleri işlemede gecikmeler yaşadı. Haftalık tatilin ardından piyasaların yeniden açıldığı Salı günü, Çin anakarasındaki hisse senetleri başlangıçta yüzde 10'un üzerinde fırladı, ancak günü yaklaşık yüzde 6 daha yüksek kapatmak için biraz ivme kaybetti.
Güney Guangdong eyaletinde yalnızca soyadıyla Chen olarak tanımlanmayı isteyen bir bilgisayar bilimleri öğrencisi, daha önce borsa piyasasına hiç dikkat etmediğini söyledi. Ancak Eylül sonundaki vızıltıyı görmezden gelmek imkansızdı.


Sınıf arkadaşları geçen hafta tatil sırasında memleketlerine dönerken, 20 yaşındaki Bay Chen, tatilini yatırımın temellerini inceleyerek geçirdi.


Instagram'a benzer bir sosyal medya uygulaması olan Xiaohongshu'da Bay Chen kendini "ilk denemede altın vurmayı hayal eden, hisse senedi alım satımına dalan bir acemi" olarak tanımladı. Fiyatlar soğuduktan sonra yatırım yapmak için burs parasını, birkaç yüz doları kullanmayı planladı.
Bay Chen, "Bizim gibi sadece birkaç bin yuanı olan insanlar için kaybedecek pek bir şey yok" dedi. "Yatırıma başlamadan önce her şeyi tam olarak öğrenene kadar beklemeyeceğim.

Birçok genç, bir veya iki gün içinde başlayabilecekleri Futu ve Snowball gibi çevrimiçi hisse senedi alım satım platformlarına yöneldi. Yatırımcılara Hong Kong'da listelenen Çin hisse senetlerine erişim sağlayan Tiger Brokers'ta, 31 yaşın altındaki kullanıcı sayısı, hükümetin açıklamalarından sonraki günlerde bir önceki haftaya göre yüzde 77 arttı.


Guangdong'da işletme okuyan ikinci sınıf öğrencisi Bella Chen, bazı yeni yatırımcıların bilinçsiz kararlar almasından endişe duyduğunu söyledi.


Sosyal medyada yatırım fonlarına yaptığı yatırımlar hakkında paylaşımda bulunan Bayan Chen, takipçilerini yatırım yaparken duygularına kapılmamaları konusunda uyardığını söyledi. Ancak bazılarının ona ne alırsa alacağını söylediğini söyledi.


Bayan Chen, "Dürüst olmak gerekirse, bu fenomenin biraz çılgınca olduğunu düşünüyorum" dedi. "Görünüşe göre çoğu, riskleri tam olarak tanımadan sadece 'boğa piyasası burada, para kazanmam gerekiyor' görüyor."


Gayrimenkul gibi geleneksel yatırımlara olan güven sarsılmaya devam ettikçe, Çinli gençler az yatırım seçeneğine sahip olduklarını hissettiler. Bazıları küçük altın taneleri satın aldı.
Singapur'da özel banka Union Bancaire Privé'de hisse senedi danışmanı olan Vey-Sern Ling, "Birçok insan parasını piyasaya koymak için bekliyordu" dedi. "Sonunda artık bunu yapma fırsatına sahipler."